ارزیابی تحمل به سرمای گیاهچه‏های خیار (.cucumis sativus l) با تیمار برخی از ترکیبات شیمیایی و غیر شیمیایی

تنش سرمایی یکی از اصلی‏ترین تنش‏های اکسیداتیو است که رشد گیاه را کاهش می‏دهد. از آنجایی که گیاه خیار یکی از گیاهان مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر است و این گیاهان به سرما حساس هستند تحقیقی جهت افزایش مقاومت به سرمای گیاهچه‏های خیار با استفاده از متیل سالیسیلات (mesa)، متیل جاسمونات (meja) و گلایسین بتائین (gb) انجام گرفت. با استفاده از این مواد، 3 آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی و به صورت گلدانی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. در هر کدام از این آزمایش ها یکی از مواد با 2 روش کاربرد برگی و بذری و با غلظت های مختلف (متیل سالیسیلات در غلظت های 0، 25/0، 5/0 و 75/0 میلی‏مولار، متیل جاسمونات در غلظت‏های 0، 05/0، 1/0 و 15/0 میلی‏مولار و گلایسین بتائین در غلظت‏های، 10، 20 و 30 میلی‏مولار) بکار رفتند. نتایج حاصل از تجزیه آماری نشان داد کاربرد متیل سالیسیلات، متیل جاسمونات و گلایسین بتائین سبب کاهش آثار تنش سرمایی بر رشد گیاه شد، به طوری که این ترکیبات به طور معنی‏داری سبب افزایش پارامترهای رشدی، محتوای نسبی آب، محتوای پرولین و کلروفیل و همچنین فعالیت آنتی‏اکسیدانی و نیز کاهش تجمع مالون دی آلدئید، نشت یونی، شاخص سرمازدگی و میزان پراکسیدهیدروژن گردید. روش کاربرد بذری در هریک از مواد به کاربرده شده تاثیر بیشتری بر روی پارامترهای مورد بررسی از جمله میزان پرولین، میزان مالون دی آلدئید و پراکسید هیدروژن داشت. لذا کاربرد خارجی متیل جاسمونات، متیل سالیسیلات و گلایسین بتائین بخصوص با تیمار بذری می‏تواند گیاهچه های خیار را از آسیب تنش سرمایی محافظت نماید.